مقایسه ی شخصیّت های اساطیری اوستا و شاهنامه

این پژوهش، دو متن مادر، یعنی اوستا و شاهنامه را که از نظر حضور شخصیّت ها با هم شباهت دارند، مورد بحث تطبیقی قرار داده است. در این بررسی تطبیقی، شخصیّت های اسطوره ای اوستا، در مقایسه با شاهنامه ی حکیم فردوسی، بررسی و تحلیل شده است. پژوهشگر در این بررسی و تحلیل، ناهمانندی ها و همانندی های روایت ها را با هم سنجیده و میزان، نوع تحوّل و دگردیسی شخصیّت ها را توضیح داده و توصیف کرده است. در همین راستا، پژوهشگر بر آن بوده است که با ارائه ی نمونه هایی از دو متن اوستا و شاهنامه، مخاطب خود را به اقتضای متن، با توجه به تأثیر میزان مسایل زمانی از جمله مسایل فرهنگی، اجتماعی ودینی توجه دهد. در همین زمینه از آثار دیگری که به نوعی با اوستا وشاهنامه رابطه ای داشته و حکم مکمّل یافته اند، بهره برده است. شخصیّت های اوستا که در هاله ای از اسطوره و تاریخ ظهور پیدا کرده اند، هنگامی که از مرحله ی زمان اسطوره ای به تاریخ پای می گذارند، به اقتضای مسایل اجتماعی و فرهنگی و دیگر مسایل،چهره ای متناسب با روزگار می یابند. با این دگرگونی زمان همواره ارتباط خود را با مخاطبشان زنده و پویا نگه می دارند؛ چراکه این شخصیّت ها که روایتی خارق العاده دارند، در روایت شاهنامه، عقلانی تر گشته و از آن هاله ای اسطوره ای فاصله گرفته اند؛ بنابراین در سیرتحوّل شخصیّت های اسطوره ای، صحنه ی نبرد میان نیکی و بدی هم چنان گسترده است؛ با این تفاوت که شخصیّت های دو سوی این نبرد، از نظر ویژگی های فوق انسانی و انسانی متفاوت می گردند.